KOŚCIÓŁ NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY W GŁUBCZYCACH
Głubczyce położone są w południowej części Opolszczyzny, w pobliżu granicy z Republiką Czeską.
Po sporze między diecezją wrocławską a olomuniecką kościół (i parafia) w Głubczycach od roku 1229 należał do biskupstwa olomunieckiego. W roku 1945 między innymi dekanat głubczycki przyłączono do Administracji Apostolskiej Śląska Opolskiego, jednak do roku 1972 (rok ustanowienia Diecezji Opolskiej) głubczycki dekanat, parafia i kościół należały formalnie do diecezji olomunieckiej.
Początki głubczyckiej fary jako budowli zamknięte są w mrokach historii, ponieważ nie zachował się żaden dokument fundacyjny kościoła. Najprawdopodobniej wzniesiono go za panowania czeskiego króla Wacława I (1230-1235) i jego syna Przemysła Ottokara II (1253-1278) - przy udziale głubczyckich mieszczan.
Pierwszy dokument, który wspomina kościół w Głubczycach, pochodzi z 15.12.1259r. i dotyczy nadania kapelanowi Eliaszowi (Elye) i jego następcom przysługujących im dochodów. W roku 1272 pojawia się on jako proboszcz z Głubczyc. Z tego wynika, że kościół w trzeciej ćwierci XIII w. był pod patronatem pana krajowego. W latach 1272-1279 patronat nad głubczycką farą otrzymali joannici z pobliskich Grobnik, którzy administrowali kościołem do roku 1810 (sekularyzacja klasztorów) a proboszczami do okresu reformacji byli najczęściej komturowie z zakonu Joannitów rezydujący w Krzyżowym Dworze - który stał na dzisiejszym głubczyckim Placu Armii Krajowej. . W latach 1535-1633 budowlą administrowali protestanci. Po wojnie trzydziestoletniej prowadził po raz pierwszy kościół i parafię głubczycką zwykły katolicki proboszcz, jednak w roku 1755 - po procesie sądowym z biskupem olomunieckim - ponownie patronat nad głubczyckim kościołem objęli joannici grobniccy. Wszelkie wzmianki w dokumentach mówią o maryjnym wezwaniu kościoła - Kościół Najświętszej Maryi Panny.
Budowę obecnie istniejącego kościoła około 1240r. rozpoczęto wg następującego planu: do trójnawowego halowego korpusu na rzucie kwadratu od wschodu miał przylegać dwuprzęsłowy chór (wydłużone prezbiterium) zakończony poligonalnie (wielobocznie) a od zachodu dwu wieżowa fasada. Kościół wzniesiono z palo-nej cegły (zendrówki) na podmurówce z kamienia. Z nieznanych względów zaniechano jednak kontynuacji bu-dowy kościoła wg wyżej wymienionych planów, przez co powstała typowa bazylika (nawa środkowa wyższa od naw bocznych) z transeptem (czyli nawą poprzeczną w przedniej części budowli).
Powrót do pierwotnej koncepcji budowy kościoła miał miejsce w czasach przejęcia patronatu nad kościołem parafialnym w Głubczycach przez joannitów. Joannici wraz z mieszczanami - i przy aprobacie ołomunieckiego biskupa Bruno - kontynuowali pierwotne plany budowy głubczyckiej fary - co zakończono w I poł. XIVw. (w roku 1350 wzrasta ilość fundacji ołtarzowych i posad ołtarzystów). Niewiele wiadomo o warsztacie który wzniósł tę budowlę. Z obserwacji wynika, że był to dobry warsztat, który swoje ślady pozostawił także w kościele w Ziębicach, kaplicy zamkowej w Raciborzu, kościele Św. Krzyża we Wrocławiu, itp.
Kolejnym etapem w historii tego kościoła była jego rozbudowa w latach 1903-1907 wg projektu Maxa Hasaka z Berlina (patrz plan rozbudowy na rycinie: kolor zielony - kościół przed rozbudową; kolor czerwony - kościół po rozbudowie). Rozebrano wtedy dwuprzęsłowy chór kościoła (wydłużona część przednia z ołtarzem głównym), dobudowano do korpusu nawę poprzeczną (transept), a rozebrany wcześniej chór (wydłużone prezbiterium z ołtarzem głównym) zbudowano na dzisiejszym miejscu, lecz jedynie z jednym przęsłem (przyczyna: koniec działki budowlanej i istniejąca ulica). Wtedy też rozebrano renesansową kaplicę św. Barbary z II poł. XVIw. Taki stan budowli istnieje do dnia dzisiejszego. Wnikliwy obserwator dostrzeże, bez większych trudów, poszczególne etapy budowy tej starej, pięknej głubczyckiej fary.
Budowę obecnie istniejącego kościoła około 1240r. rozpoczęto wg następującego planu: do trójnawowego halowego korpusu na rzucie kwadratu od wschodu miał przylegać dwuprzęsłowy chór (wydłużone prezbiterium) zakończony poligonalnie (wielobocznie) a od zachodu dwu wieżowa fasada. Kościół wzniesiono z palo-nej cegły (zendrówki) na podmurówce z kamienia. Z nieznanych względów zaniechano jednak kontynuacji bu-dowy kościoła wg wyżej wymienionych planów, przez co powstała typowa bazylika (nawa środkowa wyższa od naw bocznych) z transeptem (czyli nawą poprzeczną w przedniej części budowli).
Powrót do pierwotnej koncepcji budowy kościoła miał miejsce w czasach przejęcia patronatu nad kościołem parafialnym w Głubczycach przez joannitów. Joannici wraz z mieszczanami - i przy aprobacie ołomunieckiego biskupa Bruno - kontynuowali pierwotne plany budowy głubczyckiej fary - co zakończono w I poł. XIVw. (w roku 1350 wzrasta ilość fundacji ołtarzowych i posad ołtarzystów). Niewiele wiadomo o warsztacie który wzniósł tę budowlę. Z obserwacji wynika, że był to dobry warsztat, który swoje ślady pozostawił także w kościele w Ziębicach, kaplicy zamkowej w Raciborzu, kościele Św. Krzyża we Wrocławiu, itp.
Kolejnym etapem w historii tego kościoła była jego rozbudowa w latach 1903-1907 wg projektu Maxa Hasaka z Berlina (patrz plan rozbudowy na rycinie: kolor zielony - kościół przed rozbudową; kolor czerwony - kościół po rozbudowie). Rozebrano wtedy dwuprzęsłowy chór kościoła (wydłużona część przednia z ołtarzem głównym), dobudowano do korpusu nawę poprzeczną (transept), a rozebrany wcześniej chór (wydłużone prezbiterium z ołtarzem głównym) zbudowano na dzisiejszym miejscu, lecz jedynie z jednym przęsłem (przyczyna: koniec działki budowlanej i istniejąca ulica). Wtedy też rozebrano renesansową kaplicę św. Barbary z II poł. XVIw. Taki stan budowli istnieje do dnia dzisiejszego. Wnikliwy obserwator dostrzeże, bez większych trudów, poszczególne etapy budowy tej starej, pięknej głubczyckiej fary.
Do ciekawszych elementów kościoła
w Głubczycach należą dzisiaj: kamienny cokół kościoła z licznymi otworami, portale, filary i maswerki okien z roślinną dekoracją (wraz z rzadkim motywem chmielu) oraz witraże z pocz. XXw.
W podziemiach kościoła znajduje się kilkadziesiąt grobów głubczyckich mieszczan (dziś zakrytych posadzką i niedostępnych), niektóre z nich dokumentują tablice nagrobne umieszczone na ścianach wewnątrz kościoła.
Ciekawostką tej budowli są - zachowane do dnia dzisiejszego - pomieszczenia mieszkalne (ceglana podłoga, piec) dawnego strażnika-dzwonnika w południowej wieży kościoła (w 2 otynkowanych ośmiobokach szczytowych wieży).
W pobliżu kościoła znajduje się mały dwuprzęsłowy kościółek p.w. śś. Fabiana i Sebastiana z XVw.- obecnie kaplica pogrzebowa, w którego krypcie na pocz. XIXw. pochowano dwie głubczyckie mieszczki.
W podziemiach kościoła znajduje się kilkadziesiąt grobów głubczyckich mieszczan (dziś zakrytych posadzką i niedostępnych), niektóre z nich dokumentują tablice nagrobne umieszczone na ścianach wewnątrz kościoła.
Ciekawostką tej budowli są - zachowane do dnia dzisiejszego - pomieszczenia mieszkalne (ceglana podłoga, piec) dawnego strażnika-dzwonnika w południowej wieży kościoła (w 2 otynkowanych ośmiobokach szczytowych wieży).
W pobliżu kościoła znajduje się mały dwuprzęsłowy kościółek p.w. śś. Fabiana i Sebastiana z XVw.- obecnie kaplica pogrzebowa, w którego krypcie na pocz. XIXw. pochowano dwie głubczyckie mieszczki.
na podstawie opracowań Pań:
Katarzyny Maler
i Barbary Piechaczek
W 2009r. obchodziliśmy 750-lecie istnienia kościoła parafialnego w Głubczycach i najprawdopodobniej istnienia Parafii.
W skład Parafii p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Głubczycach wchodzą obecnie nasatępujące skupiska mieszkańców:
miasto Głubczyce oraz sołectwa przyległe:
- Lwowiany,
- Głubczyce-Sady,
- Kwiatoniów,
- Nowy Rożnów.